Δημήτρης Σμαϊλης MD Γενικός χειρουργός Ογκολόγος. Π. Μικροπούλου 9 & Μ. Αντύπα , 141 21 , Ν.Ηράκλειο

Δημήτρης Σμαϊλης MD
Γενικός χειρουργός – Ογκολόγος

Παθήσεις Πρωκτού

Παθήσεις του Πρωκτού

Ο πρωκτός είναι το τελικό άνοιγμα του γαστρεντερικού σωλήνα από όπου το έντερο αποβάλει το περιεχόμενό του. Η λειτουργία του είναι κοινωνικά σημαντική και επιστημονικά θαυμαστή. Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα μυών που περιβάλλουν τα τελευταία λίγα εκατοστά του εντέρου και εξασφαλίζουν την ελεγχόμενη κένωση στερεών, αερίων και υγρών από το έντερο. Αυτό επιτυγχάνεται με ένα εξαιρετικά ευφυές σύστημα νευρικών απολήξεων που βοηθούν το σώμα να αντιληφθεί το είδος του περιεχομένου του εντέρου, την αμεσότητα της ανάγκης για κένωση αλλά και να δώσουν την οδηγία για την απελευθέρωση ή όχι του περιεχομένου.

Ο πρωκτικός σωλήνας σχηματίζεται από δύο κυρίως μυς, τον έσω και τον έξω σφικτήρα του πρωκτού. Σημαντικό ρόλο όμως παίζουν και οι υπόλοιποι μυς του περινέου όπως ο ανελκτήρας και ο ηβοορθικός που συμβάλουν σημαντικά στην εγκράτεια. Η καλή λειτουργικότητα του σφικτηριακού μηχανισμού εξαρτάται και από την ανατομική ακεραιότητα των σφικτήρων αλλά και από την αποτελεσματική νεύρωσή τους, το περιεχόμενο του εντέρου και την καλή κινητικότητα του εντερικού σωλήνα.

Οι περισσότερες παθήσεις του πρωκτού είναι καλοήθεις αλλά μπορεί να ταλαιπωρήσουν αρκετά τον ασθενή και να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής του. Τα συνηθέστερα συμπτώματα τις περιοχής είναι ο πόνος, το αίμα στην τουαλέτα αλλά και ο κνησμός (φαγούρα), η αίσθηση βάρους ή πληρότητας και οι διαταραχές στον έλεγχο των σφικτήρων.

Η πρωκτική περιοχή δεν επιδέχεται πολλών παρεμβάσεων και κάθε χειρουργείο πρέπει να είναι καλά σχεδιασμένο και αποτελεσματικό. Το παρήγορο είναι πως αντικειμενικά, λίγες από τις παθήσεις του πρωκτού απαιτούν πραγματικά χειρουργική θεραπεία. Οι περισσότερες είναι περιοδικές ενοχλήσεις που μετά από σωστή διάγνωση, μπορεί να βελτιωθούν χωρίς πολλές παρεμβάσεις.

Κύστη Κόκκυγα

Χρόνια φλεγµονή της περιοχής του κόκκυγα στη σχισµή των γλουτών, µονόχωρη ή µε πολλές διακλαδώσεις. Η ανατοµία της περιοχής, η παρατεταµένη καθιστική εργασία, η πίεση, η τριβή και η εφίδρωση συντελούν στην αντεστραµµένη ανάπτυξη της τρίχας (προς τα µέσα). Είναι συχνότερη στους άνδρες (8 στους 10 ασθενείς), στις ηλικίες 15-30 ετών, και υπερέχει στα δασύτριχα και υπέρβαρα άτοµα.
Σε αρχικό στάδιο τα συµπτώµατα είναι ήπια ή ανύπαρκτα, προοδευτικά όµως µπορεί να οδηγήσει σε σχηµατισµό συριγγίου κάτω από το δέρµα, όπου γίνεται και αντιληπτή από την εκροή υγρού ή και αίµατος µε άσχηµη οσµή.

Η διάγνωση συχνά γίνεται όταν η κύστη επιµολυνθεί και µετατραπεί σε απόστηµα. Ο ασθενής βιώνει έντονο πόνο, διόγκωση, ερυθρότητα της περιοχής και ενδεχοµένως πυρετό. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται διάνοιξη και παροχέτευση του αποστήµατος µε άµεση ανακούφιση του ασθενούς. Η οριστική θεραπεία πραγµατοποιείται σε επόµενο χρόνο, όταν η φλεγµονή υποχωρήσει πλήρως.
Η διάγνωση είναι κλινική µε βάση τα συµπτώµατα και τα ευρήµατα από τη φυσική εξέταση. Ενίοτε είναι χρήσιµη η χαρτογράφηση µε υπέρηχους.

Η θεραπεία για πολλά χρόνια στηριζόταν στη χειρουργική εκτοµή της κύστης και η επούλωση γινόταν αργά, µε συχνές αλλαγές του τραύµατος. Τα τελευταία χρόνια έχει προστεθεί µια επαναστατική θεραπεία µε Laser. Η µέθοδος ονοµάζεται Filac (Fistula Laser Closure) και στηρίζεται στην είσοδο του ειδικού καθετήρα στο εσωτερικό της κύστης, προξενώντας εξάχνωση της εσωτερικής κάψας της κύστης και µια ελεγχόµενη άσηπτη φλεγµονή, που οδηγεί γρήγορα στην πλήρη επούλωση. Ο ασθενής έχει λιγότερο πόνο, γρηγορότερη επούλωση και επάνοδο στην εργασία του.

Περιεδρικό Απόστηµα – Περιεδρικό Συρίγγιο

Οξεία λοίµωξη της περιπρωκτικής περιοχής, που εκδηλώνεται µε πόνο, οίδηµα, ερυθρότητα και διόγκωση από συλλογή πύου. Μπορεί να συνοδεύεται από πυρετό ή αίσθηµα «βάρους» στην περιοχή.

Θεραπεία είναι η χειρουργική διάνοιξη υπό αναισθησία και η πλήρης παροχέτευση της συλλογής. Το περιεδρικό συρίγγιο είναι η εξέλιξη ενός περιεδρικού αποστήµατος, η «σιωπηλή» εγκατάστασή του, και πρόκειται για επικοινωνία µεταξύ του εντερικού αυλού (έσω στόµιο) και του δέρµατος της ορθοπρωκτικής περιοχής (εξωτερικό στόµιο).

Η κλινική εκδήλωση είναι η εκροή υγρού (πύου και εντερικού περιεχοµένου) από το εξωτερικό δερµατικό στόµιο και η δηµιουργία αποστήµατος. Η κλινική εξέταση, µέσω της δακτυλικής διερεύνησης ή και το ενδοορθικό υπερηχογράφηµα, η ΜRI ορθού, η ενδοσκόπηση παχέος εντέρου και η συριγγογραφία θα δώσουν τις πληροφορίες για την επιλογή της ενδεδειγµένης χειρουργικής παρέµβασης που θα οδηγήσει στη θεραπεία.

Οι χειρουργικές µέθοδοι είναι:
Διάνοιξη του συριγγώδους πόρου κατά µήκος και επούλωση κατά 2ο σκοπό.
Σε βαθύτερα συρίγγια περιβρογχισµός µε ειδικό ελαστικό υλικό (seton) και περίδεση αυτού έως την επούλωσή του.
Καυτηριασµός – εξάχνωση του συριγγίου µε ίνες Laser, που οδηγεί στη σύµπτυξη και τη συρρίκνωση του τοιχώµατος του συριγγίου.

Λοίµωξη από τον Hpv

Πρόκειται για συχνή λοίµωξη του δέρµατος του πρωκτού και του πρωκτικού σωλήνα από στελέχη του HPV, που κλινικά εκφράζεται µε δηµιουργία θηλωµάτων.

Η καταστροφή τους µε Laser είναι ασφαλής και ανώδυνη. Είναι απαραίτητη η παρακολούθηση. Η κλινική διαθέτει όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό (μαγνητικό τομογράφο, υπερήχους, ενδοσκοπικό τμήμα – εξοπλισμό laser), καθώς και έμπειρη ομάδα ιατρών και τεχνικών που εξασφαλίζει τη διάγνωση και τη θεραπεία των παθήσεων του πρωκτού.

Αιµορροΐδες

Οι αιµορροΐδες -εσωτερικές ή εξωτερικές- αποτελούν φυσιολογικό αγγειακό δίκτυο του πρωκτού. Όταν διογκωθούν, γίνονται αντιληπτές. Η αιµορροϊδοπάθεια εκδηλώνεται µε πόνο, κνησµό, τοπικό ερεθισµό και κυρίως αιµορραγία.

Διάγνωση
Kλινική εξέταση και ορθοσκόπηση.
Οι εξωτερικές προβάλλουν στον πρωκτό και µπορούν να θροµβωθούν ή και να αιµορραγήσουν
Οι εσωτερικές αιµορροΐδες κατατάσσονται σε 4 βαθµούς σοβαρότητας:
Πρώτου βαθµού: ∆εν προβάλλουν.
Δευτέρου βαθµού: Προβάλλουν µόνο στην κένωση.
Τρίτου βαθµού: Προβάλλουν, αλλά ανατάσσονται από τον ασθενή.
Τετάρτου βαθµού: Σε µόνιµη πρόπτωση.

Θεραπεία
Συντηρητική αντιµετώπιση
Χειρουργική αντιµετώπιση
Μέθοδος Longo
Laser Αιµορροϊδοπλαστική (LHP)

Μετεγχειρητικά, 12-24 ώρες παραµονή στο νοσοκοµείο και γρήγορη επιστροφή στην εργασία.

Ραγάς Δακτυλίου

Διαξιφιστικός πόνος κατά τη διάρκεια της κένωσης
Αίµα στο χαρτί ή στα κόπρανα
Επίµονος περιπρωκτικός πόνος ή σπασµός µετά την κένωση
Σπασµός δακτυλίου
Σχίσιµο του πρωκτοδέρµατος

Αυτά χαρακτηρίζουν µια παθολογική οντότητα του πρωκτού συχνά συγχεόµενη µε άλλες παθήσεις της περιοχής. Προκύπτει από υπερβολική διαστολή του πρωκτικού καναλιού, συνήθως κατά τη διάρκεια της κένωσης.

Ο πόνος είναι έντονος, οι ασθενείς τείνουν να αναστέλλουν την κένωση για να µη βιώσουν τον πόνο. Επιµελής διερεύνηση άλλων πιθανών αιτιών για τη δηµιουργία της είναι απαραίτητη.

Όταν εξαντληθεί η προσπάθεια αντιµετώπισης µε συντηρητικά µέσα (υπακτικά, ζεστά εδρόλουτρα, τοπικά φάρµακα) ή παρέλθει ένας µήνας από την έναρξη των συµπτωµάτων, χρειάζεται χειρουργική αντιµετώπιση – αφαίρεση – καθαρισµός ραγάδας και µερική διατοµή του έσω σφικτήρα. Άµεση ανακούφιση – επούλωση σε λίγες εβδοµάδες.